تاتو؛ نقوشی درمانگر یا ویرانگر؟
تاتو؛ نقوشی درمانگر یا ویرانگر؟
"تاتو کردن(Tattooing)"اگر چه به ظاهر بحثی نو و برای عده ای سرگرمی جدید محسوب می شود، اما ریشه در سال های بسیار دور داشته و نمی توان آن را موجی نو در قرن حاضر خواند.
سابقه تاتو به 6 هزار سال پیش در مصر باستان بازمی گردد. زنان و گاه مردان طبقه اشراف مصر برای تزیین خود، تاتو کرده و آن را افتخاری برای خویش می دانستند. کشف جسد مرد تاتو شده مربوط به 4 هزار سال پیش در "اتریش" نشان دهنده اطلاع اروپاییان از تاتو است.
در ایران نیز "تاتو" با نام"خالکوبی" سابقه ای طولانی دارد. پنجاه سال پیش تاتو در طبقه ای خاص رواج یافت و بزرگی تصویر انتخاب شده، افتخاری برای او محسوب می شد.
پس از گذر از آن سال ها اکنون می توان از منظری دیگر به تاتو نگریست و آن را راهی برای درمان "نقایص" مختلف چهره دانست.
دکتر زهرا حلاجی استاد دانشگاه و متخصص پوست و مو درباره انواع تاتو می گوید:
"تاتو انواع مختلف و کاربردهای متنوعی دارد. می توان از یک منظر آن را تنها روشی برای تزیین، نشان دادن وابستگی شخص به گروه یا عقیده ای خاص، تنوع طلبی، آرایش دائمی و... دانست؛ اما از منظری دیگر می توان آن را راهی برای پوشاندن و از بین بردن نقایص مختلف مانند نقایص مادرزادی یا اکتسابی دانست. اگر چه در ایران تاتو کردن، حتی از نگاه یک روش درمانی باز هم توسط پزشکان انجام نشده و یا بسیار به ندرت انجام می شود، اما نمی توان منکر فواید درمانی آن برای افراد نیازمند شد."
تاتوی لب
تاتوی لب روشی درمانی برای رفع نقص افرادی است که به دلایل مادرزادی یا اکتسابی "خط لب" خویش را از دست داده اند. به طور مثال در افراد "لب شکری" پس از درمان نقص اصلی، می توان از تاتو کردن برای ترمیم "خط لب" بهره برد. علاوه بر این ممکن است فرد به دلیل تصادف، سوختگی، جراحت، عمل های جراحی و ... دچار نقص شود که می توان با استفاده از تاتو آن را برطرف ساخت.
تاتوی ابرو
تاتوی ابرو نیز کاربردی درمانی برای افرادی که به دلایل مختلف ابروی خویش را از دست داده اند یا دچار نقص مادرزادی هستند، محسوب می شود و از بارزترین نمونه های آن می توان به بیمارانی اشاره کرد که بر اثر"شیمی درمانی" ابروی خود را از دست داده اند.
تاتوی چشم
تاتوی چشم نیز برای رفع نقص هایی چون افتادگی چشم، افتادگی پلک ، آسیب و جراحت و ... به کار می رود.
آمار متقاضیان "تاتو"
آمار دقیقی از تعداد افراد خواهان تاتو در دست نیست، اما انواع مختلف تاتو شامل تاتو دکوراتیو، لب، ابرو و چشم در ایران نیز مانند سایر کشورها طرفداران فراوانی دارد. اما می توان به این نکته اشاره کرد که در ایران، تعداد افرادی که برای درمان، تاتو می کنند بیش از افرادی است که "تاتوی دکوراتیو" انجام می دهند. اغلب مراجعه کنندگان، زن هستند، چرا که زیبایی برای این قشر بیش از مردان و کودکان مطرح است.
تاتو با استفاده از سوزن مخصوص تاتو یا "سوزن الکتریکی" و تزریق جوهر رنگی در لایه میانی پوست انجام می شود.
استفاده از اشیای نوک تیز به جای سوزن الکتریکی و رنگ های غیر بهداشتی و نامناسب به جای رنگ های مرغوب، بسیار خطرناک بوده و مشکلات حادی برای شخص ایجاد می کند. در مراکزی که به طور علمی و بهداشتی تاتو می کنند، از سوزن الکتریکی و رنگ های استاندارد استفاده می شود.
تاتو در ایران
تاتو در ایران مشابه روش های تاتو در جوامع غربی می باشد. سوزن الکتریکی، وسیله اصلی کار در تاتو کردن است. نوع رنگ مصرفی نیز بسیار مهم است. رنگ ها باید استاندارد، بهداشتی و سازگار با پوست بدن باشند. گاهی رنگ های گیاهی به جای رنگ های شیمیایی استفاده می شوند که اغلب باعث حساسیت پوستی و ناراحتی شخص می شود و حساسیت به رنگ های گیاهی بیش از رنگ های شیمیایی گزارش شده است.
در انواع تاتوی درمانی اغلب از تک رنگ مشکی، آبی تیره یا قهوه ای استفاده می کنند، اما در "تاتوی دکوراتیو" به دلیل تزیینی بودن از رنگ های مختلف برای رنگ آمیزی طرح بهره می برند.
رنگ های مورد استفاده و منابع تولیدی این رنگ ها عبارتند از: رنگ سیاه یا آبی تیره از کربن، قرمز از رنگ های گیاهی یا جیوه، آبی روشن از آلومینات کبالت، سبز از اکسید جیوه یا کروم، زرد از سولفید کادمیوم و رنگ قهوه ای از اکسید آهن یا گل اخری.
در ایران نیز از رنگ هایی که از همین منابع به دست می آیند استفاده می شود، اما متأسفانه در ایران نظارت یا استاندارد خاصی برای نوع رنگ مصرفی و اطمینان از کیفیت آن وجود ندارد و همین امر، فرصتی برای سودجویان بوده و مشکلات حادی برای تاتو شوندگان ایجاد می کند.
با وجودی که قوانینی برای استفاده از رنگ شامل نوع رنگ، منابع استخراج رنگ، میزان استفاده از انواع رنگ ها و ... در جوامع اروپایی وجود دارد و قوانینی هر چند اندک توسط FDA وضع شده است، اما به عقیده بسیاری از پزشکان هنوز هم نواقصی در آن دیده می شود.
به دلیل استفاده از سوزن در تاتو و ارتباط نزدیک آن با پوست بدن، احتمال بروز هر گونه بیماری، از راه زخم ایجاد شده توسط این سوزن امکان پذیر است. اگر چه تورم، التهاب و خارش در محل تا چند روز و تا هفته ها عادی است، اما گاه این علائم، هر چند خفیف، مقدمه ای برای بروز بیماری های حاد و خطرناک است.
در ایران تاتو کردن به درستی شناخته نشده و تنها به جنبه تزئینی آن توجه می کنند و آن را مطرود می دانند. از این رو پزشکان به هیچ وجه این کار را انجام نداده و یا اگر هم انجام می دهند، خیلی کم است. از این رو فقط مراکز زیبایی ، سالن های آرایش و... پاسخگوی نیاز افراد مختلف، حتی بیماران هستند که متأسفانه اطمینانی به سلامت، بهداشت، تبحر و... این افراد نیز وجود ندارد. اگر ما نیز به "تاتو کردن" به عنوان روشی برای درمان نقص بیماران نیازمند بنگریم، شاید به موفقیت هایی دست یافته و نیاز بسیاری از نیازمندان واقعی را با روشی علمی- بهداشتی برآورده سازیم.
اگر مراکز درمانی و پزشکان وارد عمل شوند، نتایج حاصل از آن برای درمان بیماران در ایران بسیار موفقیت آمیز تر از جوامع غربی خواهد بود، چرا که بیماری هایی چون ایدز، سیفلیس و... در جامعه ما کمتر از جوامع غربی است.
مانیکور و پدیکور دیابتی ها ممنوع!
مانیکور و پدیکور دیابتی ها ممنوع!
مانیکور به معنی مرتب کردن ناخن های دست و کلا رسیدگی به زیبایی دست و ناخن هاست. پدیکور هم مراقبت و تامین زیبایی پاها و ناخن های آن است.
این دستکاری ها و سایش سطح پوست یا ناخن، با استفاده از برس های زبر یا ساینده ها، برای بیماران دیابتی ممنوع است.
چه بسیارند افراد دیابتی که با عدم مراقبت از خود و رعایت نکردن اصولی ساده هنگام گرفتن ناخنها، انگشتان دست یا پای خود را زخم می کنند و چون مبتلا به دیابت و قند خون بالا هستند، زخم های آن ها دیر ترمیم می یابد و همین زخم های کوچک عفونت کرده و منشا دردسرهای بزرگ می شوند.
بنابراین به مبتلایان دیابت تذکر می دهم که از این کار صرف نظر کرده و تنها به کوتاه کردن اصولی ناخن ها اکتفا کنند، یعنی ناخنها را حتما صاف بگیرند و هرگز کنارههای آنها را نگیرند.
دستکاری و سایش سطح پوست یا ناخن، با استفاده از برس های زبر یا ساینده ها، برای بیماران دیابتی ممنوع است.
علاوه بر این، ناخن های پا را طوری کوتاه کنند که کناره های آن وارد گوشت نشود. از این گذشته، حتما پاهایشان را با کرم مرطوب کننده یا وازلین چرب کرده و از دمپایی استفاده کنند.
بهتر است دیابتی ها دمپایی مناسب در خانه بپوشند، چون دو فایده دارد:
* اول این که پاشنه پا، خشک و بد شکل و ترک دار نمی شود و چون مدام با وازلین چرب می شود و در جوراب و کفش محفوظ است، آسیب نمی بیند و پوستش سالم و شاداب می ماند.
* دوم این که اگر به دلیل دیابت، حس پا، مختل یا کمتر شده باشد، با این کار، از ورود اجسام تیز به پا و آسیب های احتمالی پیشگیری می شود.
اگر همیشه پاهای تان را بررسی کنید از گزند پینه و میخچه دور می مانید.
دیگر افراد هم بهتر است برای انجام مانیکور و پدیکور به کسانی مراجعه کنند که بهداشت را کاملا رعایت می کنند و از وسایل بهداشتی برای این کار بهره می گیرند و تبحر لازم را دارا هستند
کراتینه کردن مو چیست
صاف کردن یا کراتینه کردن مو
صاف کردن یا کراتینه کردن مو
--------------------------------------------------------------------------------
کراتینه کردن مو یکی از روش های رایج صاف کردن مو و بر طرف کردن وزوز موها است و اصطلاحا به آن "صاف کننده، معجزه گر" لقب داده می شود. در واقع این روش را به عنوان نوعی متد طبیعی برای صاف کردن مو به کار می برند، در حالی که مواد شیمیایی مضری برای انجام آن به کار می رود.
--------------------------------------------------------------------------------
دانستنی های لازم در مورد کراتینه کردن مو
این موضوع پس از شکایات تعدادی از مراجعه کنندگان جهت کراتینه کردن مو و گزارش عوارض جانبی ناشی از آن بیشتر مورد بررسی قرار گرفت.
کراتین در واقع پروتئین اصلی موجود در مو، دندان و ناخن ها است و باعث صاف شدن و درخشندگی موها می گردد.
در افرادی که موهای فر یا وز دارند، این پروتئین به میزان کافی جهت نرم کردن ساختمان مو وجود ندارد. کراتینه کردن مو عمدتا با جایگزین کردن محتوای کراتین مو عمل می کند.
کراتین لازم جهت این امر از منابع حیوانی یا سایر منابع طبیعی تامین می شود. در طی این عمل، محصول کراتین بر روی مو مالیده می شود و سپس توسط یک سشوار داغ جذب مو می شود. جهت انجام این روش صاف کردن مو، پوشاندن کوتیکول مو با کراتین و کاربرد نرم کننده داخل مو لازم است.
این محصول سپس از روی مو شسته می شود و اما عوارضی که این روش برای موها دارد چیست؟
عوارض جانبی کراتینه کردن مو با اولین شستشوی مو که معمولا 72 ساعت پس از انجام درمان است، دیده می شود.
مهمترین عوارض آن عبارتند از:
خطر سرطان
فرمالدئید، یک ماده سرطان زا است که تقریبا در اغلب محصولات کراتینه مو یافت می شود. حتی نوع مشهور کراتین مو به نام نوع برزیلی حاوی فرمالدئید است.
اگر چه بیشتر سالن های زیبایی از ماسک های مو برای پاک کردن فرمالدئید استفاده می کنند ولی هیچ روشی وجود ندارد که از جذب مقدار بسیار کم فرمالدئید از سطح پوست پیشگیری کند و فرمالدئید خاصیت بالقوه شدیدی برای بروز کانسر یا سرطان دارد.
اگر چه تعداد کمی از محصولات کراتینه که فاقد فرمالدئید هستند وجود دارند ولی این مواد نتایج دلخواه را ندارند چرا که قدرت صاف کنندگی موها به دلیل وجود فرمالدئید است.
عوارض جانبی ناشی از کراتینه کردن مو غالبا شدید است. شما ممکن است از فرم فر یا وز موهای خود خسته شده باشید ولی باید دقت کنید که کراتینه کردن مو و به دنبال آن صاف شدن مو معمولا بیشتر از 2 ماه دوام نمی آورد.
ریزش مو
مشکل بزرگ دیگر ریزش مو در تعدادی از مصرف کنندگان این روش است. دیده شده که موها پس از اولین شستشو از ریشه شروع به ریزش می کنند حتی اگر از محصولات مراقبت مو که در سالن ها توصیه می شود، استفاده کنند.
به علاوه غیر از ریزش مو، نازک شدن مو هم طی چند هفته پس از کراتینه مو دیده شده است.
در این شرایط مراجعه به پزشک متخصص برای بررسی علت ریزش مو ضروری است و ممکن است نیاز به مصرف داروهای ضد ریزش مو باشد.
تخریب ساختمان مو
ممکن است موها بلافاصله پس از کراتینه کردن، براق و درخشنده شوند ولی این اتفاق دوام زیادی ندارد و 3-2 هفته پس از کراتینه کردن، قوام و بافت مو تغییر خواهد کرد. موها خشک و شکننده می شوند ولی فرم فر یا وز مو تغییر کرده و صاف شده است و بنابراین ممکن است توقعی که شما از صاف شدن مو در نظر داشتید پس از 2 یا 3 بار شستن تامین نشود.
واکنش های حساسیتی
مثل سایر مواردی که برای مو انجام می شود، کراتینه کردن مو نیز با بروز واکنش های آلرژیک در تعدادی از افراد همراه بوده است. این علائم شامل خارش و دانه های قرمز رنگ است که علائم معمول آلرژی محسوب می شوند باید توجه داشته باشید اگر زمینه آلرژی دارید، در انتخاب این روش کمی تامل کنید.
عوارض جانبی ناشی از کراتینه کردن مو غالبا شدید است. شما ممکن است از فرم فر یا وز موهای خود خسته شده باشید ولی باید دقت کنید که کراتینه کردن مو و به دنبال آن صاف شدن مو معمولا بیشتر از 2 ماه دوام نمی آورد.
حال با این توصیف ها باز هم می خواهید موهای تان را کراتینه کنید؟
دکتر بهروز باریک بین درباره ی این "مد خطرناک" به سوالات زیر پاسخ می گویند:
هزینه کراتینه کردن موی شما در آرایشگاه به طور متوسط 700 هزار تومان می شود؛ یعنی باید این مبلغ را بپردازید تا موهای تان از حالت فر و وز درآید و صاف شود. اما شاید موقعی که دارید از آرایشگاه بیرون می آیید، با خودتان بگویید که چرا باید این همه پول را بر باد می دادم؟
ساختار شیمیایی کراتین چیست؟
کراتین توسط کراتینوسیت ها (که سلول های زنده ای هستند) ساخته شده و قسمت بزرگی از بدن شامل پوست، مو و ناخن ها را تشکیل می دهد. این سلول ها به آهستگی از بالای غشای پایه به سمت بیرون حرکت می کنند و نهایتا دچار مرگ شده و لایه محافظ را تشکیل می دهند. هزاران هزار سلول کراتینوسیت همه روزه دچار ریزش می شوند و این فرآیند در برخی بیماری ها مانند پسوریازیس تسریع می گردد. آسیب لایه خارجی کراتین می تواند پوست، مو یا ناخن را بیمار و پوسته دار کند.
تا چه میزان کراتینه کردن مو ها نتیجه دارد؟
نتایج درمان های کراتینه کردن مو بین استفاده کننده ها متفاوت است. در بعضی ها همان انتظاری که از قبل دارند، برآورده می شود و ماه ها موهای شان صاف و لخت باقی می ماند ولی در بعضی دیگر رضایت مندی کمتر است و فقط تا چند هفته موها به حالت اولیه باقی می ماند. بسیاری از افراد نگران کاربرد فرمالدئید در فرآورده های کراتینه کردن موها هستند و تصمیم می گیرند در مراتب بعد از فرآورده های فاقد فرمالدئید استفاده کنند. حقیقت این است که هر چند تب کراتینه کردن موها در سالن زیبایی و آرایشگاه ها بالا گرفته اما افراد باید از خطرات آن آگاه باشند.
می توان با خوراکی ها این لایه کراتین را روی سطح مو تقویت کرد؟
بله؛ با مصرف غذاهایی مثل ژلاتین و مرطوب نگاه داشتن مو و ناخن، کراتین می تواند تا اندازه ای به رشد خود ادامه دهد. به طور کلی، هر چه لایه کراتین مو یا ناخن ضخیم تر باشد، آن ها سالم تر خواهند بود؛ زیرا سلول های مرده خارجی، سلول های زنده داخلی را محافظت خواهند کرد. مرطوب نگه داشتن لایه خارجی کراتین نیز موجب سلامت آن و جلوگیری از ترک برداشتن و قطعه قطعه شدن آن می شود.
حرف آخر؟
حرف من این است که آن کیفیت مویی که خداوند به ما داده، بهترین است. اما گاهی ما خودمان موهای مان را نابود می کنیم؛ با رنگ کردن های متعدد، استفاده از مواد شیمیایی مختلف روی مو، اتو کردن ها، سشوار کشیدن های پیاپی و ... و بعدش دنبال راهکاری برای ترمیم تمام این آسیب های مو می گردیم.
کراتینه کردن مو هم شاید برای عده ای که موهای بسیار وز دارند که اصلا قابل شانه شدن نیست، آن هم هر از چند گاهی مناسب باشد و البته با علم و آگاهی به خطرات ناشی از فرمالدئید یا مشتقات آن. نهایتا تصمیم با خود افراد است که می خواهند سلامت شان را به صاف شدن موهای شان بفروشند یا نه؟
فرآوری- معصومه آیت اللهی
شناسایی نوع پوست
چه نوع پوستی دارید؟
پوست و ریز و درشتهای روی آن همیشه برای ما مهم بوده است، دغدغهای که گاهی تا ساعتها ذهنمان را به خود مشغول می کند. این که چطور این پوست پرچین و جوش را به آینه تبدیل کنیم.
جلوی آینه ایستادی، جوش بزرگی روی دماغت توی ذوق می زند، بقیه ی جاها هم دست کمی از آن ندارد، پر از چروک، پر از دانههای سیاهی که... . بیچاره آن کسی که این صورت قرار است آینهاش باشد!
"پوستش مثل آینه است"، این روزها شده است یک آرزو، دود و دمی که به ریههایمان رحم نمی کنند، مطمئنا با ظاهریترین عضو ما یعنی پوست هم مهربان نیستند.
علاوه بر آن بعضی وقتها یادمان می رود که همانطوری که قلب و ریه ، کلیه مان ممکن است مریض شود، پوست بدنمان هم از آسیب دور نیست. اگر تا حالا یادتان رفته بود که این جدار رویی را جدی بگیرید، حالا وقتش است که تغییر عقیده بدهید.
از پوست کرگدن تا برگ گل
صیغه ی تنوع، شامل پوست هم شده، پوستها هم یک جور نیستند. البته اینجا دیگر این تنوع ربطی به انتخاب شما ندارد، چون قبلاً جنسِ چه خوب چه بد، نصیبتان شده و چارهای ندارید، مگر این که با آن کنار بیایید.
پوست خشک: به طور معمول مقداری از آب بدن از طریق پوست تبخیر می شود. حالا اگر سرعت تبخیر آب در پوست بیشتر از حد طبیعی باشد و پوست نتواند آب بدن را به مدت طولانی در خود نگه دارد، به علت کمبود آب و چربی در سطح پوست، پوست خشک می شود.
این نوع پوست، خشک ، زبر و نسبتاً خشن است و نرمی و لطافت لازم را ندارد و منافذ پوست بسیار کوچک است. این نوع پوست، مستعد چین و چروک است. خیلیها به طور ژنتیکی پوست خشک دارند.
ولی ممکن است در اثر بادهای خشک، تابش مداوم آفتاب و... نیز پوست خشک شود. در زمستان این نوع پوست، خشکتر می شود و خارش پیدا می کند.
پوست چرب: افرادی که این نوع پوست را دارند، غدد چربیشان بیش از حد فعال است. البته داشتن پوست چرب به دلایلی خوب هم هست، چرا که باعث حفظ رطوبت پوست و صافتر به نظر رسیدن آن می شود، ولی یک مشکل خیلی بد هم دارد: جوش.
حداکثر ترشح چربی پوست، در سنین 16 تا 50 سالگی است. منافذ پوست در این نوع اغلب بزرگ است. پوست براق است و زیاد جوش می زند. (چون گرد و غبار و آْلودگی راحتتر از طریق این منافذ بزرگ به پوست نفوذ می کند.)
پوست مختلط: این نوع پوست مخلوطی از دو نوع قبلی است. قسمتهای مرکزی صورت (بینی، پیشانی و چانه) چرب و قسمتهای محیطی (اطراف پیشانی، دور چشمها و گونهها) خشک است. این مورد برای اکثر ما صدق می کند، چرا که غدد چربی قسمتهای مرکزی بیشتر فعالاند و فقط وقتی غیرطبیعی می شود که قسمتهای مرکزی جوش بزنند(زیاد چرب شوند) یا قسمتهای محیطی پوسته پوسته شوند .
برای این نوع پوست بهتر است برای قسمتهای چرب، فرآوردههای مخصوص پوست چرب و برای قسمتهای خشک، فرآوردههای مخصوص آن را استفاده کنید.
پوست معمولی: این پوست نه چرب است و نه خشک. بیشتر در سنین بلوغ دیده می شود. منافذ پوست قابل رؤیت، اما طبیعیاند و به ندرت جوش می زند.
پوست حساس: خیلی راحت تحریک می شود و خارش، سوزش، قرمزی و ساییدگی پیدا می کند.
برای اینکه بدانید چه نوع پوستی دارید؟
- حداقل 4 ساعت بعد از شست و شوی پوست خود، یک تکه کاغذ را بر روی پوست پیشانی، گونه و چانه ی خود بکشید.
- اگر روی کاغذ لکههای روغنی بزرگی دیدید، پوست شما چرب است.
- اگر لکهها کم بودند، پوست شما معمولی است.
- اگر کاغذ به سختی روی پوست شما حرکت کرد و هیچ گونه لکه ی چربیای روی آن نبود، پوست شما خشک است.
- پوست مختلط را هم که خودتان می توانید حدس بزنید؛ وقتی روی بینی و چانه می کشید چرب است، ولی روی گونهها هیچ اثری از چربی نیست.
خانمهای محترم! حتماً خودتان می دانید که نباید هیچ نوعی از کرم یا لوازم آرایشی روی پوستتان باقی بماند!
کارهایی که باید انجام دهید:
- نوشیدن آب زیاد یکی از بهترین راههای دفع سموم بدن و سالم نگه داشتن پوست است، پس حداقل روزی 6 تا 10 لیوان آب بنوشید.
- رژیم غذایی مناسب باعث حفظ سلامت پوستتان می شود. میوه و سبزیجات را فراموش نکنید.
- سیگار نکشید، چرا که با از بین بردن ویتامین C بدن، سبب تخریب پوست می شود.
- با ورزش پوستتان را شاداب و با طراوت کنید، چون در هنگام ورزش، جریان خون به سمت پوست افزایش یافته و اکسیژن و مواد مغذی بیشتری به پوست می رسد.
- استرس و اضطراب نداشته باشید (بله، کار سختی است ولی سعیتان را بکنید)، چون در اثر استرس ،اختلال هورمونی باعث صدمه به پوستتان می شود.
- خواب کافی باعث استراحت و بازسازی پوستتان می شود. 6 تا 8 ساعت خواب را در شبانه روز فراموش نکنید.
- استفاده از کرمهای ضد آفتاب با تنظیم رنگدانههای پوستی و جلوگیری از تابش مستقیم اشعه ی فرابنفش خورشید به پوست، باعث جلوگیری از کدورت، تیرگی و پیری زودرس پوست می شود.
- حتما از لوازم بهداشتی و آرایشی استاندارد استفاده کنید، یادتان نرود حتماً آرایش صورت را پاک کنید، بعد بخوابید. (راستی به تاریخ انقضای مواد آرایشی ـ بهداشتی هم توجه کنید.)
- پرهیز از هوای آلوده! استفاده از عینک آفتابی و کرم ضد آفتاب، بهترین راه جلوگیری از ایجاد چین و چروک دور چشم هستند.
- مصرف کرمهای مرطوبکننده به ویژه بعد از حمام یا شستوشوی پوست با آب و صابون، برای حفظ شادابی پوست بسیار مفید است.
- خستگی و کار زیاد، به علاوه استفاده ی خودسرانه و نابهجای برخی داروها، موجب آسیب پوست و بروز چروک و پیری زودرس می شود.
- شستوشو با آب و صابون مفید است، اما این کار را زیاد انجام ندهید. اگر به خاطر مسائل شغلی مجبورید که این کار را انجام دهید، از صابونهای با PH خنثی استفاده کنید.
- سعی کنید پوستتان خشک نماند، چون به محرکهای خارجی حساس می شود.