5 علت ریزش موی خانم ها
از نحوه بستن موها گرفته تا رژیمهای لاغری عجیب و غریب
شما موهایتان را معمولا چگونه روی سرتان جمع میکنید؟ آنها را با کلیپس پشت سرتان نگه می دارید یا همیشه با یک کش، آنها را دماسبی میبندید؟ میانهتان با بافتن مو چهطور است؟
اعتقاد دارید که موهای بافته همیشه مرتب و تمیز باقی میمانند؟ هیچ میدانستید بستن غلط موها میتواند در آسیب دیدن ریشه مو و ریزش آن موثر باشد؟
در این مطلب، ما 5 دلیل ریزش موی خانم ها را آوردهایم. نگاهی به این دلایل بیندازید. شاید علت ریزش موی شما هم، یکی از این 5 عامل باشد:
1- ریزش مو به دلیل بافتن یا دماسبی کردن موها
خیلیها عادت دارند موهایشان را در طول روز، پشت سرشان به حالت دماسبی جمع کنند یا ببافند، ولی این کار میتواند یکی از دلایل ریزش شدید موها باشد. هر نوع کشیدن طولانی مدت مو و بافتن سفت آن، باعث ریزش موقتی مو (آلوپسیای کششی) می شود.
این ریزش مو معمولا بین 3 تا 6 ماه طول میکشد و به تدریج متوقف میشود و بعد به آرامی، موها شروع به رشد مجدد میکنند. اما اگر این مدل بستن مو، برای سالهای زیادی ادامه یابد، ممکن است به ریزش دایمی مو منجر گردد.
در برخی موارد، مو به علت کشیده شدن، نزدیک پوست سر میشکند. این نوع ریزش مو اغلب در پیشانی و کنارههای پوست سر (جایی که مو تحت بیشترین فشار است)، دیده می شود.
ریزش مو فقط پس از استفاده ی دائمی از مدلهای فوق رخ میدهد و با انتخاب گاه به گاه این قبیل مدل موها، این عارضه اتفاق نمی افتد.
2- ریزش مو به دلیل بارداری
بعضی از خانمها پس از زایمان، دچار ریزش موی شدید میشوند. این نوع ریزش مو، به "آلوپسیای بعد از زایمان" معروف است و عادی و گذرا است و حدود 2 تا 3 ماه پس از زایمان اتفاق میافتد.
این ریزش مو، حدود 1 تا 6 ماه ادامه مییابد، سپس رشد طبیعی مو از سر گرفته میشود. این نوع ریزش مو ممکن است پس از سقط جنین هم دیده شود.
البته همه مادران دچار این عارضه نمیشوند. راهحلاش هم این است که با موهایتان با ملایمت برخورد کنید. آنها را کمتر دستکاری کنید. از برسهای نرم برای شانه کردن موهایتان استفاده کنید. موهایتان را به آرامی بشویید و خشک کنید. این نوع ریزش مو به ندرت بیش از 4 ماه طول میکشد.
3- ریزش مو به دلیل مصرف قرصهای ضدبارداری
قرص های ضدبارداری را خیلی از خانم ها مصرف میکنند، ولی تعداد کمی از آنها با خوردن این قرصها دچار ریزش موقتی مو میشوند. بیشتر اوقات پس از قطع دارو، ریزش مو رخ میدهد. خانمهایی که موقع استفاده از این قرصها دچار ریزش مو میگردند، ممکن است زمینه ارثی هم داشته باشند و ریزش موهای شان با مصرف قرص تشدید گردد.
وقتی خانمی مصرف این قرصها را قطع میکند، دو یا سه ماه بعد متوجه ریزش موهای سرش میشود. این ریزش ممکن است 6 ماه طول بکشد و سپس متوقف شود. 6 تا 12 ماه پس از آنکه ریزش مو قطع شد، موی سر مجددا شروع به رشد میکند.
4- ریزش مو به دلیل رژیمهای لاغری عجیب و غریب
اگر رژیمهای لاغری عجیب و غریب میگیرید، بدانید که ممکن است دچار ریزش مو شوید. رژیم لاغری که شدیدا کمبود پروتئین داشته باشد، در رشد مو تاثیر خواهد گذاشت، زیرا مو اساسا از پروتئین تشکیل شده است. افراد باید در هر سنی، به مقدار کافی پروتئین مصرف کنند تا رشد طبیعی مو حفظ گردد. غنی ترین منابع پروتئین به ترتیب شامل تخم مرغ، شیر و لبنیات، انواع گوشت (ماهی، مرغ و گوشت قرمز) و حبوبات است.
افراد گیاهخوار و کسانی که از رژیم های غذایی بدون پروتئین استفاده میکنند و مبتلایان به بیاشتهایی عصبی (که در میان مانکنها و طرفداران لاغری مفرط، زیاد است)، به سوءتغذیه پروتئینی دچار میشوند. در چنین مواردی مو باریک میگردد و 2 یا 3 ماه بعد، ریزش شدید مو آغاز میشود. این ریزش مو با مصرف کافی و مناسب غذاهای حاوی پروتئین، قابل پیشگیری و جبران است.
برخی رژیمهای لاغری به کمخونی فقرآهن منجر میگردند که میتواند باعث ریزش مو شود.
اما این باور که ریزش مو مربوط به کمبود ویتامین است، نتایج ضد و نقیضی را در تحقیقات نشان داده است. تا کنون هیچ ویتامین جداگانهای یافت نشده است که اثر قابلتوجهی در رشد مو داشته باشد.
مصرف زیاد ویتامین، به خصوص ویتامین A ممکن است باعث بروز مسمومیت در بدن شود.
اگر فکر میکنید که کمبود تغذیهای دارید، باید با پزشک مشورت کنید. هر گونه تغییر ناگهانی در برنامه غذایی (مثل رژیم های لاغری بسیار کم کالری)، به ریزش مو منجر میگردد.
5- ریزش موی طبیعی، نوع زنانه
موهای سر اکثر خانمها با افزایش سن، بهطور پراکنده کمپشت میشود که به آن "ریزش موی زنانه" می گویند و مشابه طاسی مردانه است، ولی خانمها هرگز کاملا طاس نمیشوند.
این ریزش مو ممکن است مثل طاسی مردانه با عقب رفتگی خط مو همراه باشد. اما اکثرا کمپشتی پراکنده ی مو در تمام سر دیده میشود و خیلی آهستهتر از طاسی مردانه پیشروی میکند.
این نوع ریزش مو ممکن است اولین بار پس از یائسگی ایجاد گردد. مردان و زنان هر چه سنشان بگذرد، موی کمتری خواهند داشت. وراثت در ریزش موی هر دو گروه نقش دارد. آقایان بیشتر از مادر و خانم ها بیشتر از پدر، ریزش مو را به ارث میبرند.
عملیترین راه رفع این حالت، مدل دادن مناسب به مو است. گاهی درمانهای جدید مثل پیوند مو نیز به خانم ها توصیه میشود
اثر این همه شامپو واقعی است؟
اثر این همه شامپو واقعی است؟
مصاحبه اختصاصی تبیان با دکتر سعید کشاورز، متخصص پوست و مو (1)
این روزها اکثر افراد با مشکلی در پوست یا موهای شان مواجه هستند. ما هم سعی کردیم با دکتر سعید کشاورز، متخصص پوست و مو در این زمینه گفتگویی داشته باشیم.
تبیان- آقای دکتر، به عنوان کسی که مراجعین بسیاری دارید و اعتبارتان به خصوص در مجامع پزشکی برای همه اثبات شده است، به نظر شما اساسی ترین مشکلات مراجعین در بخش پوست و مو چیست؟
شایع ترین مشکلات را در چند بخش می توان عنوان کرد که بیش از نود درصد مراجعین با آن ها درگیر هستند؛ این موارد شامل ریزش مو، موهای زائد، آکنه و جوش های بدن، لک ها و تیرگی های پوست و اگزما می باشد. این چند موضوع بیشترین مراجعات ما را تشکیل می دهند.
تبیان- در مورد شامپوها که هر روز نوع جدیدی از آن ها به بازار می آید ، به عنوان مثال شامپوی مخصوص موهای چرب، شامپوی ویتامینه، گیاهی، با مصرف روزانه ، انرژیک و ... توضیح دهید؟
اصلی ترین کاری که شامپو برای ما انجام می دهد، شویندگی است. پس تاثیر مناسب شامپو این است که چربی ، گرد و غبار و پوسته های سر را به خوبی بشوید و موها را تمیز کند.
اثر مضری که شامپو می تواند داشته باشد این است که موها را خشک یا شکننده کند و باعث ریزش مو و موخوره گردد.
جز این موارد، سایر بحث ها علمی نیست؛ مثلا اینکه شامپویی باعث رویش مو می شود اصلا چنین چیزی وجود ندارد؛ یا مثلا شامپویی که به مو مواد معدنی و پروتئین می رساند، این یک دروغ است، چون مو جسمی مرده است. رسیدن پروتئین به جسم مرده هیچ اثری ندارد. مو نه عصب دارد و نه خون رسانی.
شامپوی خوب شامپویی است که موهای سر را بدون ایجاد خشکی و شکنندگی
و موخوره تمیز کند
البته شامپوی خوب و بد داریم، اما به این معنا نیست که شامپو خون رسانی می کند و به مو مواد غذایی می رساند. این ها در علم پزشکی معنایی ندارد.
تبیان- مگر ریشه ی مو زنده نیست؟
چرا ریشه ی مو زنده است، اما در ذهن عامه ی مردم یک سوء تفاهمی در این باره وجود دارد. وقتی از ریشه ی مو صحبت می کنیم، ناخودآگاه آن را با ریشه ی درخت مقایسه می کنند و فکر می کنند ته مویی که کنده می شود، ریشه است. این ریشه نیست، بلکه ریشه ی مو شکلی شبیه یک فنجان دارد که در واقع مو داخل آن قرار می گیرد.
بنابراین معنا ندارد که بگوییم شامپو، عامل تغذیه ی ریشه ی مو می باشد. بعضی از شامپوها باعث تسریع جریان خون در پوست سرمی شوند، ولی واقعا حکم دارو را ندارند.
شامپوی خوب شامپویی است که موهای سر را بدون ایجاد خشکی و شکنندگی و موخوره تمیز کند. در عین حال بهتر است همیشه از یک نوع شامپو استفاده کنیم.
میزان شستشوی سر هم به میزان تعریق فرد، چربی سر، مجاورت با آفتاب ، استرس، نوع فصل و خیلی عوامل دیگر بستگی دارد. ممکن است به فردی توصیه کنیم هفته ای یک بار سرش را بشوید، ولی به دیگری بگوییم روزی دو بار این کار را انجام دهد، زیرا مثلا موهای سر یک نفر خیلی چرب است، خیلی عرق می کند یا کارش طوری است که زیاد در مجاورت آفتاب قرار می گیرد. این ها کاملا در بهداشت مو موثرند.
تبیان- آخرین مدل این تنوع، شامپوی رفع سفیدی موی سر است که ظاهرا چند وقتی است به بازار آمده. این مطلب از لحاظ پزشکی صحت دارد؟
این مطلب به هیچ وجه علمی نیست. در ریشه ی مو یک سری سلول های رنگدانه ساز وجود دارند که عامل ایجاد رنگ موی سرهستند. وقتی این سلول ها بمیرند، دیگر رنگی به مو نمی دهند، یعنی مو سفید می شود. حتی درمان دارویی رفع سفیدی مو، درمان فوق العاده سختی است.
اصلا بحث شامپوی ایرانی و خارجی و گران و ارزان نیست. ممکن است شخصی هنوز از همان شامپوهای قدیمی تخم مرغی استفاده کند و کاملا هم راضی باشد. تشخیص این موضوع به تجربه خود فرد بستگی دارد.
تبیان- معیار انتخاب یک شامپوی مناسب برای هر فرد چیست؟
این است که سر را تمیز و موها را براق کند. باعث ایجاد پوسته ، شوره و خارش در سر نشود. موخوره و خشکی و شکنندگی مو ایجاد نکند.
تبیان- یعنی نحوه و نوع استفاده از شامپو می تواند در ریزش مو موثر باشد؟
ریزش مو خیلی وابسته به شامپو نیست. اگر شامپو بخواهد باعث ریزش مو شود، در حقیقت قبل از آن موخوره و خشکی مو باعث ریزش مو شده است. اگر شما شامپویی استفاده کردید و به موهای تان دست زدید و دیدید که خشک شده است، طبیعتا ریزش مو پیدا خواهید کرد.
تبیان- در مورد شوره سر هم اگر امکان دارد توضیح دهید؟
شوره سر همان سلول هایی است که در کف سر ساخته می شوند و به سطح مو می آیند.
شوره به صورت عادی در همه ی افراد وجود دارد و با شستشوی سر از بین می رود. در واقع شوره سر یک روند طبیعی است که در بعضی افراد تبدیل به بیماری می شود، یعنی یا رشد این سلول ها زیاد می شود و یا چربی سر افزایش پیدا می کند و یا یک نوع قارچ یا حساسیت پوستی است.
افزایش سلول ها یا چربی کف سر و یا ایجاد قارچ یا حساسیت پوستی به عوامل زیادی بستگی دارد؛ مثل عصبی شدن، عرق کردن زیاد، مصرف بعضی غذاهای محرک (مثل فلفل، ادویه، بادمجان)، نوع شامپو و حتی تغییرات هورمونی داخل بدن مثل هورمون های تیروئیدی یا جنسی. این ها دلایلی است که می توانند در مراحلی شوره را کم یا زیاد کنند.
بنابراین شوره ی سر در میزان کم طبیعی است، اما وقتی خیلی زیاد می شود ، تبدیل به یک مشکل می گردد.
تبیان- به نظر شما شامپوی ضد شوره چه نقشی می تواند در جلوگیری از این پدیده ایفا کند؟
در مورد شوره ی سر استفاده از شامپوی مناسب کاملا موثر است، زیرا همانطور که در بالا گفتم نوع شامپو در ایجاد شوره موثر است.
شامپوهای ضد شوره راه خوبی برای درمان شوره هستند، البته مثل همه ی درمان ها موقتی اند، یعنی فقط زمانی که شوره دارید، می توانید از آنها استفاده کنید.
خیلی از این شامپوها اثر ضد قارچ دارند، یعنی قارچ های سر را کم می کنند، بعضی ها چربی سر را می گیرند و برخی از آنها ضد حساسیت هستند، یا مخلوطی از این اثرها.
یک نکته ی کلی یادتان باشد و این که شما باید خودتان ببینید وضعیت موهایتان چگونه است. اگر موهای شما چرب است، باید شامپویی را استفاده کنید که خشک کننده است، یا اگر موهای خشکی دارید، از شامپوی نرم کننده استفاده کنید. اگر موهای تان شوره داشت، می بایست از شامپوی ضد شوره استفاده کنید، در واقع شامپوی ضد شوره مثل شامپوی مخصوص موهای چرب است، ولی با قدرت اثرگذاری بیشتر.
اگر بخواهیم شامپوها را از ضعیف به قوی درجه بندی کنیم شامپوی ضعیف ضعیف شامل شامپوی بچه و روزانه است، بعد شامپوهای موهای خشک، بعد شامپوی موهای معمولی، بعد شامپوی موهای چرب و بعد شامپوی ضد شوره.
برای همین توصیه می شود شامپوی ضد شوره را زیاد استفاده نکنید، چون خیلی قوی است.
بهتر است همیشه از یک نوع شامپو استفاده کنیم
تبیان- در مورد شامپوهای گیاهی توضیح دهید. آیا گیاهی بودن یک شامپو، یک مزیت محسوب می شود؟
کلا در کرم ها و شامپوها و حتی اخیرا در مورد غذاها روی این مطلب به شدت تاکید می شود. این مطلب خیلی بیش از حد بزرگ نمایی شده است. صرفا نمی توانیم بگوییم که یک محصول اگر گیاهی است خوب است و اگر شیمیایی است، بد.
اما بعضی از گیاهان خاصیت دارویی دارند؛ مثلا سیر ریشه ی مو را برای رشد تحریک می کند. حنا و سدر هم ساقه ی مو را تقویت می کنند.
حتی در مواردی برخی گیاهان به طور موضعی استفاده می شوند، مثل رزماری که به رویش مو کمک می کند.
بنابراین شامپوها و داروهای گیاهی هم می توانند در رشد مو موثر باشند، اما به طور مطلق نمی توان گفت که یک ترکیب به صرف گیاهی بودن، از یک ترکیب شیمیایی بهتر است
شناسایی نوع پوست
چه نوع پوستی دارید؟
پوست و ریز و درشتهای روی آن همیشه برای ما مهم بوده است، دغدغهای که گاهی تا ساعتها ذهنمان را به خود مشغول می کند. این که چطور این پوست پرچین و جوش را به آینه تبدیل کنیم.
جلوی آینه ایستادی، جوش بزرگی روی دماغت توی ذوق می زند، بقیه ی جاها هم دست کمی از آن ندارد، پر از چروک، پر از دانههای سیاهی که... . بیچاره آن کسی که این صورت قرار است آینهاش باشد!
"پوستش مثل آینه است"، این روزها شده است یک آرزو، دود و دمی که به ریههایمان رحم نمی کنند، مطمئنا با ظاهریترین عضو ما یعنی پوست هم مهربان نیستند.
علاوه بر آن بعضی وقتها یادمان می رود که همانطوری که قلب و ریه ، کلیه مان ممکن است مریض شود، پوست بدنمان هم از آسیب دور نیست. اگر تا حالا یادتان رفته بود که این جدار رویی را جدی بگیرید، حالا وقتش است که تغییر عقیده بدهید.
از پوست کرگدن تا برگ گل
صیغه ی تنوع، شامل پوست هم شده، پوستها هم یک جور نیستند. البته اینجا دیگر این تنوع ربطی به انتخاب شما ندارد، چون قبلاً جنسِ چه خوب چه بد، نصیبتان شده و چارهای ندارید، مگر این که با آن کنار بیایید.
پوست خشک: به طور معمول مقداری از آب بدن از طریق پوست تبخیر می شود. حالا اگر سرعت تبخیر آب در پوست بیشتر از حد طبیعی باشد و پوست نتواند آب بدن را به مدت طولانی در خود نگه دارد، به علت کمبود آب و چربی در سطح پوست، پوست خشک می شود.
این نوع پوست، خشک ، زبر و نسبتاً خشن است و نرمی و لطافت لازم را ندارد و منافذ پوست بسیار کوچک است. این نوع پوست، مستعد چین و چروک است. خیلیها به طور ژنتیکی پوست خشک دارند.
ولی ممکن است در اثر بادهای خشک، تابش مداوم آفتاب و... نیز پوست خشک شود. در زمستان این نوع پوست، خشکتر می شود و خارش پیدا می کند.
پوست چرب: افرادی که این نوع پوست را دارند، غدد چربیشان بیش از حد فعال است. البته داشتن پوست چرب به دلایلی خوب هم هست، چرا که باعث حفظ رطوبت پوست و صافتر به نظر رسیدن آن می شود، ولی یک مشکل خیلی بد هم دارد: جوش.
حداکثر ترشح چربی پوست، در سنین 16 تا 50 سالگی است. منافذ پوست در این نوع اغلب بزرگ است. پوست براق است و زیاد جوش می زند. (چون گرد و غبار و آْلودگی راحتتر از طریق این منافذ بزرگ به پوست نفوذ می کند.)
پوست مختلط: این نوع پوست مخلوطی از دو نوع قبلی است. قسمتهای مرکزی صورت (بینی، پیشانی و چانه) چرب و قسمتهای محیطی (اطراف پیشانی، دور چشمها و گونهها) خشک است. این مورد برای اکثر ما صدق می کند، چرا که غدد چربی قسمتهای مرکزی بیشتر فعالاند و فقط وقتی غیرطبیعی می شود که قسمتهای مرکزی جوش بزنند(زیاد چرب شوند) یا قسمتهای محیطی پوسته پوسته شوند .
برای این نوع پوست بهتر است برای قسمتهای چرب، فرآوردههای مخصوص پوست چرب و برای قسمتهای خشک، فرآوردههای مخصوص آن را استفاده کنید.
پوست معمولی: این پوست نه چرب است و نه خشک. بیشتر در سنین بلوغ دیده می شود. منافذ پوست قابل رؤیت، اما طبیعیاند و به ندرت جوش می زند.
پوست حساس: خیلی راحت تحریک می شود و خارش، سوزش، قرمزی و ساییدگی پیدا می کند.
برای اینکه بدانید چه نوع پوستی دارید؟
- حداقل 4 ساعت بعد از شست و شوی پوست خود، یک تکه کاغذ را بر روی پوست پیشانی، گونه و چانه ی خود بکشید.
- اگر روی کاغذ لکههای روغنی بزرگی دیدید، پوست شما چرب است.
- اگر لکهها کم بودند، پوست شما معمولی است.
- اگر کاغذ به سختی روی پوست شما حرکت کرد و هیچ گونه لکه ی چربیای روی آن نبود، پوست شما خشک است.
- پوست مختلط را هم که خودتان می توانید حدس بزنید؛ وقتی روی بینی و چانه می کشید چرب است، ولی روی گونهها هیچ اثری از چربی نیست.
خانمهای محترم! حتماً خودتان می دانید که نباید هیچ نوعی از کرم یا لوازم آرایشی روی پوستتان باقی بماند!
کارهایی که باید انجام دهید:
- نوشیدن آب زیاد یکی از بهترین راههای دفع سموم بدن و سالم نگه داشتن پوست است، پس حداقل روزی 6 تا 10 لیوان آب بنوشید.
- رژیم غذایی مناسب باعث حفظ سلامت پوستتان می شود. میوه و سبزیجات را فراموش نکنید.
- سیگار نکشید، چرا که با از بین بردن ویتامین C بدن، سبب تخریب پوست می شود.
- با ورزش پوستتان را شاداب و با طراوت کنید، چون در هنگام ورزش، جریان خون به سمت پوست افزایش یافته و اکسیژن و مواد مغذی بیشتری به پوست می رسد.
- استرس و اضطراب نداشته باشید (بله، کار سختی است ولی سعیتان را بکنید)، چون در اثر استرس ،اختلال هورمونی باعث صدمه به پوستتان می شود.
- خواب کافی باعث استراحت و بازسازی پوستتان می شود. 6 تا 8 ساعت خواب را در شبانه روز فراموش نکنید.
- استفاده از کرمهای ضد آفتاب با تنظیم رنگدانههای پوستی و جلوگیری از تابش مستقیم اشعه ی فرابنفش خورشید به پوست، باعث جلوگیری از کدورت، تیرگی و پیری زودرس پوست می شود.
- حتما از لوازم بهداشتی و آرایشی استاندارد استفاده کنید، یادتان نرود حتماً آرایش صورت را پاک کنید، بعد بخوابید. (راستی به تاریخ انقضای مواد آرایشی ـ بهداشتی هم توجه کنید.)
- پرهیز از هوای آلوده! استفاده از عینک آفتابی و کرم ضد آفتاب، بهترین راه جلوگیری از ایجاد چین و چروک دور چشم هستند.
- مصرف کرمهای مرطوبکننده به ویژه بعد از حمام یا شستوشوی پوست با آب و صابون، برای حفظ شادابی پوست بسیار مفید است.
- خستگی و کار زیاد، به علاوه استفاده ی خودسرانه و نابهجای برخی داروها، موجب آسیب پوست و بروز چروک و پیری زودرس می شود.
- شستوشو با آب و صابون مفید است، اما این کار را زیاد انجام ندهید. اگر به خاطر مسائل شغلی مجبورید که این کار را انجام دهید، از صابونهای با PH خنثی استفاده کنید.
- سعی کنید پوستتان خشک نماند، چون به محرکهای خارجی حساس می شود.